Tuesday, December 27, 2011

कचकच



दार उघडच दिसलं किलकिलं म्हणून
बेल न वाजवताच आत शिरलो

इलेक्ट्रॉनिक तंबो-याचा सूर धरलेल्या बासरीचा राग
घुमत होता हॉलभर
हॉलमध्ये एक टीव्ही
टीव्हीवर चहाचा उष्टा कप, एक पेला अन् एक खरकटी डिश
बाजूला धूळ अनेक वर्तुळांची
एक दिवाण त्यावर उशी,
उशीवर घडी न केलेलं पांघरूण आणि आजचा पेपर
सोबत दोन जाडजूड पुस्तकं आणि थोडं सांडलेलं खरकटं

असच कुठे कुठे काय काय अस्ताव्यस्त
बॅट, गिटार, रद्दी, बॅगा, चपला, पाच-दहा वायारींचा गुंता
रंग उडालेल्या काळवंडलेल्या भिंती आणि
पायाशी जाडसर कचकच.

आणि बासरीत बुडालेल्या काकांना
मी आल्याचंही कुठे कळलं?
व्यत्यय नको म्हणून
लेदरच्या सोफ्यावरचा टॉवेल बाजूला सारून बसलो तोच
सोफ्याचा कुईकुई आवाज झाला अन्’
बासरी थांबली.
काकांनी डोळे उघडले
ते हसले मी हसलो
काकांनी हाक मारली “पक्याऽऽऽ...”
मी म्हटलं; “कामात असेल तर...”

एका खोलीचं दार उघडलं पक्यानं आत बोलावलं
आत. पक्यानं हात जोडले पोथीला आणि पुटपुटला,
“गजानन महाराजांचं पारायण चालू आहे. पटकन संपवतो तोवर थांब.”
मी ह्म् केलं.
पक्या हात जोडून चालू झाला
या खोलीत चार दो-यांवर कपडे लटकत होते.
खिडकीच्या कठड्यावरच्या धुळीवर भरमसाट गोळ्या-
कॉम्बीफ्लेम, त्रिफळा, ब्राह्मी, एकांगवीर, क्रोसिन, होमियोपॅथी.
कपाटात कडेला जपमाळ, काढे सोबत शनीमहात्म्य,
टेबलावर सीडी प्लेअर, सीडीची उघडी कव्हरं, औषधांच्या बाटल्यांची झाकणं खाली ‘मनाचे श्लोक’
उदबत्तीचा दरवळ - औषधांचा भपकारा
पायाखाली कार्पेट आणि
कार्पेटवर जाडसर कचकच

मला बोअर झालं त्यापेक्षा काकांची बासरी बरी
मग बाहेर आलो. उभा.
काका तल्लीन, बेमालूम त्यात हरकती अचाट खर्ज्यातल्या

आत काहीतरी हालचाल होतेय म्हणून दुस-या खोलीकडं वळलो
खोलीत काकू थरथरत पाण्याच्या तांब्याकडं पाहत अस्वस्थ
मी पेला भरून तोंडाशी धरला त्या एक घोट घेऊन थांबल्या

मागच्यावेळीपेक्षा पारच खपाटीला गेल्यात काकू
त्यांचं कण्हणं आता बाहेर ऐकू येईनासं झालय.
त्या नेमक्या काय विचार करत असतील ठाऊक नाही.

पक्या आला म्हणाला; “हां बोल. काय म्हणताहेत आमचे बंधुराज?”
मी- “ रोज मेल येतो त्याचा. आई कशीय? बाबा कसेत? जाऊन ये. वगैरे.      गेल्या आठवड्यात जमलं नाही. आज आलो. ”  
पक्या- “तुझं कुठपर्यंत आलं अमेरिकेचं?”
मी- “बोलणी चालू आहेत. बघू.”
पक्या- “पैशाचं काही कळवलंय का त्याने ??”
मी- “हम्. निरोप दिलाय. जरा तंगी आहे पण पुढच्या महिन्यापर्यंत करतो म्हणून ”
पक्या- “काय होणारे आमचं गजाननालाच ठाऊक? ”

काकू बारीक कण्हत होत्या आणि
काका टिपेची बासरी लावत होते सुरात
मी बाहेर पडलो. श्वास मोकळा झाला.
तरी चालताना टोचत होती तळव्यांना चिकटलेली
पक्याच्या घरातली कचकच.    

Thursday, November 24, 2011

साहब, आप चलो न हमरे घरको।


- " साहब, आप चलो न हमरे घरको।
दो-चार रोज मजा करेंगे।"

- "आ सकता हूं हरीषभाय,
लेकिन डर लगता है।
अगर गांववालोंको पता चला के मैं महाराष्ट्रसे आया हूं तो...? "

- "अरे क्या साब? हमरे गावके लोग इधर जैसे नहीं है।
दिन-रात आपका खयाल रखेंगे।
आयोध्या मंदिर घुमायेंगे। नदियां नहायेंगे।
लेकीन कोई आपको हाथ लगाने की सोचेगाभी नही साहऽऽब. कसमसे."

- "एक बात बताओ;
इधर जब तुम्हारे विरुद्ध आंदोलन उठता है
तो तुम क्या करते हो?"

- "क्या करने का साब,
दो-चार दिन चुपचाप बैठने का...
बाहर किसीसे कोई बात नहीं करनेका। और क्या ?"

- गांवसे घबराके बीबीका फोन नहीं आता घर आओ बोलके ?”

- आता है न साब| मगर क्या करें ?
काम छोडके घर थोडेही बैठ सकते है?
दंगा फसाद तो दो-चार दिन की बात रहती है|
सचमुच साब चलो न एकबार

- अरे अभी नहीं| फिर कभी पक्का|
अभी तो दिवाली मनायेंगे| फटाके फोडेंगे|”

- क्या साब ?
एक बार हमारीभी दिवाली देखो|
हमारे यहां आप जैसी खिलौनोकी पिस्तौल नहीं होती
वोह क्या बोलते है आप?
कट्टा कट्टाउसमें छर्रे भरनेका और हवामे उडानेका| बस्स|
पुरे गावमे जश्न होता है जश्न|

चलो न साहब ... हमारे घरको|

Monday, November 21, 2011

तुझ्यावरची कविता


ये तुला उलगडून दाखवीन
तुझी एक कविता.
तू करशील स्पर्श एकेक अक्षराला
जी तयार झालीयेत फक्त आपल्याच लीपीने.
तू फिरवशील बोट
भूतकाळातून ठिपकलेल्या नितळ दवावर.
तूच बोलून गेली होतीस ओघानं
"माझ्यावर लिही नं एकदा कविता"
तेव्हा पासुनचाच हा प्रवास आतल्या वळणाचा.

कविता सुचलीय खरी
पण शब्द नाहीसे झालेत समजून उमजून.
आपल्या दोघांत उगाच शब्दांची अडचण नको म्हणून.
अन् तसंही तूच लिहायाचीस काविता आपल्यांत शब्दांशिवाय.
मी नेणीव-जाणिवेच्या काठावर. तंद्रीत.

तू कोण? मी कोण?
कविता कोण?
हे प्रश्न मुळाचे. आदिम-अनादी.
भरात आलेला भुंगा आणि
कह्यात आलेलं फुल
कविते वाचून राहूच शकत नाही.
ते भविष्य घेऊन
भूतकाळ पेरीत जाणारच. संदर्भासहित.
अन् मुळाचं सांगायचं तर
ते प्रश्नांशिवाय जगूच शकत नाही.
अन् आपण प्रश्नांसहीत.
आठवतंय?
आपण आपले कितीतरी प्रश्न टाळून
बसून राहायचो मुळाशी निवांत.
म्हणूनच होत राहिल्या आपल्यांत कविता.

अन् आठवतंय?
तू दिली होतीस एक कोरी वही
’सप्रेम भेट’ न लिहिता .
मला हव्या त्या मजकुराची मुभा देऊन.
अन् तेव्हाही मी भरवून टाकली होती एकेक ओळ.
शब्दांशिवाय.
तर तीच तुझी आवडती कविता झाली होती.

आता त्याच वहीत तेच शब्द
गिरवून दृष्यं करायचे म्हंटले तरी
अर्थाचं काय?
पुन्हा लागेल तुला तोच अर्थ तंतोतंत ?
की तुला देऊ करायचेत नवे अर्थ?
पण पुन्हा तू बोलणार अशी काहीच नाहीस त्याही वेळी.
मी गिरवून मोकळा झालो तरी.
हे मलाही माहिती आहे
यापैकी आता काहीच होऊ शकत नाही.
पण एक जाणवतंय
आपण याही वेळी जन्म देतोय नव्या कवितेला. शब्दांपार.
तू आलीस की दाखवीन उलगडून
तुझी एक काविता.

Friday, November 18, 2011

तोवर

तू अन् मी
मध्ये वगैरे वगैरे.
दोघांचेही तळहात एकमेकांवर जुळवत राहायचो आपण
पण जुळायचे नाहीत कधी.
दरम्यान स्पर्श होत राहिले.
चुटपुटते किंवा घट्ट
पत्रिका, भविष्य, तळहातांच्या रेषा
न बघताच आपण तुटत गेलो एकमेकांपासून
तेही फार बरं झालं.
हा अखंड श्वास मरेपर्यंत
कुणाच्या तरी नावावर लिहिला जाऊ शकतो
कुठल्याही हेतुशिवाय.
हे माहितीच नव्हतं मला तोवर.

Thursday, November 17, 2011

या शांततेत

मनात आत्महत्येचा विचार करत
मी सावरतोय तोल गाडीचा
भर रस्त्यात.
या अवाढव्य गोंगाटात
आपलंच मौन किती सलतंय आपल्याला.

माझी असह्य तिडीक जराही लक्ष देत नाहीये
आजूबाजूच्या गर्दीकडे.
आज काय तो सोक्ष-मोक्ष लावायचाय एकदाचा
मिटवून टाकायचेत सगळे रोजमर्राचे प्रश्न.

सिग्नल पडलाय मध्येच.
समोरच्या बाईकवर निसटती जीन्स घातलेली मुलगी
घट्ट चिकटलीय पुढच्याला.
तिचा तंग-आखूड टॉप
गुरुत्वाकर्षणाचे सगळे नियम मोडून काढतोय ऐन चौकात.
मी वेधला गेलोय
तिच्या उभ्या ठळक रेषेमध्ये खोल.

आता सिग्नल सुटलाय. मीही सुटलोय.
उभ्या रेषेच्या खोलीत डोकावत त्याच वेगात.
पुढच्या सिग्नालाही मी मागेच थांबलोय तिच्या.
आजुबाजुचेही बहुतेक जण तिथेच खिळलेले आहेत आपापल्यापरीने माझ्यासारखेच.
रस्ते वेगळे होताहेत यथावकाश सिग्नल सुटताना.

मीही अगदी सहज, हलक्या डोक्याने घराकडे वळलोय.
घरात शिरताना प्रेमळ स्वरात बायको म्हणतेय;
झाला वाटतं पारा शांत
मीही हसून अनुमोदन देतोय तिला.

रात्री आडवा होताच उभी खोल रेघ मानात येतेय तिची.
अन रात्रीचा पारा चढत चाललाय खोलवर.
बायकोवरचा राग, आत्महत्येची तिडीक
कुठल्या कुठे हरवून गेलीय
या शांततेत.

Friday, November 04, 2011

परवा मेली बरका कविता

परवा मेली बरका कविता
थकली होती; खचलीही होती
डोळ्यांत उघडं आकाश ठेऊन
मुठीत थोडी माती घेऊन
शांत सहज गेली कविता।




जुनंच खोड ते भलतं काटक
-रानावनात घडलेलं, डोंगरद-यांत घुमलेलं,
उन्हातान्हात काट्याकुट्यात
अनवाणी फिरलेलं.




हसतमुख होतं तसं गूढही होतंच
उगा गेली नाही कुणाच्या वाट्याला
पण तिच्या वाटेत जे जे आले
ते सरले बुवा आपसूक मागे




तिच्या झोळीत गोटा होता की काय
ते कळलं नाही.
- आणि आताशा तर ती झोळीही दिसत नाही. असो.



पण म्हातारी सुटली एकदाची.
ते बरंच झालं.
तसे म्हणायला सगळे सोयरेच इथे
तिचं नाव घेतल्याशिवाय
कुणाचा दिवस गेला नाही खरा
पण ...
दिवसेंदिवस हाडं वर येत चालल्याचं कळत होतं.
उपाशी पोट तगणार तरी किती ?




गावातला येडा तुक्या तरी
तिला द्यायचा भाकर रोज.
-स्वतः अर्धपोटी राहून.
काय जमलं होतं त्यांचं
ठाऊक नाही;
पण तो आला की ती
उघडून ठेवायची सगळी झोळी त्याच्या पुढ्यात
अन् तो नाचायचा खुशाल एकतरी लावून.



लोक गमतीनं पाहायचे
सोयीनं ऐकायचे
धोरणानं बोलायचे त्यांच्याबद्दल.
पण भाकरी दिली नाही काढी कुणी
ना त्याला ना तिला.



एक दिवस तुका
चालता बोलता देवाघरी गेला.
त्या दिवशी पहिल्यांदाच
त्या म्हातारीच्या त्या कवितेच्या
डोळ्यांत पाणी होतं.
पण टाहो नव्हता. खंत नव्हती. शब्दही नव्हते.
होती ती शांतता आणि गुढता.



तुका गेला म्हणून म्हातारी इतक्या लवकर जाईल
असं वाटलं नव्हतं.
बाकी आता गावगाडा चालू आहे
आहे तसाच.
जरा कलकलाट वाढलाय आणि
देवाच्या गाभाऱ्याला नवीन चकचकीत कुलूप आणून लावलाय
इतकंच...!

Thursday, July 28, 2011

कोट्या नु कोटी

नव्यानेच केल्यात वाटा म्हणाले
जुन्याला आता द्या फाटा म्हणाले

घड्याळात नाहीत काटे तरीही
वेळेस काढू काटा म्हणाले

कुणाचे कुणाशी पटेना तरीही
बळानेच वाटू पाटा म्हणाले

न मलई न लोणी आहे फक्त पाणी
तरी फार झालाय घाटा म्हणाले

नको चळवळी अन् नको ते उठाव
ब-या वाटती याच लाटा म्हणाले

ही कुलुपे नि किल्ल्या ती भिंती नि दारे
चौकी तरी पास थाटा म्हणाले

असे शब्द भारी तरीही सुचेना
करप्टेड आहे डाटा म्हणाले

कुठे चालले एवढ्या दूर लोक?
घरातील संपलाय आटा म्हणाले

अन्याय माझे कोट्या नु कोटी
आता पाय याचेच चाटा म्हणाले

Monday, July 04, 2011

पुन्हा केव्हातरी !

काळजाच्या ठोक्यावर चालणारे

घड्याळ म्हणते;

मलाही काही मर्यादा आहेत.


स्पेशल इफेक्ट देऊन

झपझप उलटणारी कॅलेंडरची पाने म्हणतात;

काळजी नको, आम्ही आहोतच.

तुम्ही असला नसलात तरी


माझी शून्यात गेलेली

आरशातली नजर म्हणते;

जाऊ देत ... पुन्हा केव्हातरी !

पुन्हा जन्म मिळतोच म्हणे

Monday, March 28, 2011

साहेब

काही लोक मनगटातली

ताकत वापरत म्हणाले;

"आजपासून आंम्हाला साहेब म्हणायचं !"

मग लोकही फारसा विचार न करता

त्यांना ‘साहेब’ म्हणू लागले...

सर्व साहेबलोक मातृभूमीला ‘रियल इस्टेट’ मानत।

एके दिवशी सर्व साहेबांनी

मिळून मिसळून एजंट पेरून

स्वर्गाचं डील केलं आणि

मग हा स्वर्ग

साहेबलोकांनी आपल्या मर्जीतल्या

(किंवा सोयीच्या)

लोकांसाठी आरक्षित केला.

उरला नर्क

तर नर्काच्या बॅकग्राऊंडला साहेबलोकांनी

विकासाचं-प्रगतीचं सुंदर चित्र रेखाटून ठेवलं.

आणि नर्कवासी होऊ घातलेल्या जनतेला सांगीतलं;

" आंम्ही तुमच्यासाठी खास हा

विकासाचा आराखडा आखून ठेवलाय.

यात रंग भरत रहा.

आपण विकासाच्या खुप जवळ येऊन पोहचलो आहोत। "

मग जनता भारावली आणि

बदलत्या काळाशी जुळवून घेत

चित्रामध्ये रंग भरू लागली...

साहेबांचा जयघोष करू लागली.

साहेबही कृतार्थ नजरेने जनतेकडे पहात राहीले.

तरीसुद्धा त्या सुंदर चित्रामागे

काही लोक विव्हळताना ऐकू येत होते.

ते म्हणे या साहेबलोकांना

निष्कारण विरोध करत होते...

Monday, March 21, 2011

दोघे

तिला उमगत नाही की
त्याच्या आत काय स्पिरीट आहे म्हणून
त्याला किंमत नाही की
बायको त्याच्याच संसारासाठी किती झिजते आहे म्हणून


ती सोसते सोसते अन भडभडते सगळी आग
"बाबा रे संसार असा होत नसतो..."
तो ऐकतो ऐकतो अन हळूच सांगतो
आयुष्याचं गिमीक तिच्या कानात


ती जमवत राहते काडी काडी
सुखाच्या दिसाच्या स्वप्नासाठी
तो क्षणाक्षणांत भरत राहतो रंग
जणू की हेच स्वप्नं असल्यागत


ती ऐकवते-विचारते जाब आपल्या भविष्याचा
तो सांगतो त्याच्या ईच्छा, मजबूरी नि घुसमट


तिला व्यर्थ वाटतात तिचे सगळे प्रयत्न
त्याला खूपत राहतात नात्यातले अपरिहार्य बंध


तिला वाटतं उगाच याच्याशी लग्नं केलं
त्याला वाटतं उगाच आपण संसार केला


आताशा ओळखलेल्या असतात दोघांनीही
एकमेकांच्या दुख-या नसा
आताशा फुटलेल्या असतात
एकाच दारातून दोन वाटा


घराच्या बाहेर तिलाही जाणवतं
तो किती वेगळा आहे म्हणून
त्यालाही फिल होतं की
तीचा किती आधार आहे म्हणून


दोघेही रोज कर्तव्यागत
एकमेकांवर दात-ओठ खात राहतात
दिवसाअंती त्यांचे ओठ
गालांवरचं खारट पाणी टिपत
ओठांमधेच विरून जातात...

Tuesday, March 08, 2011

सचिन तेंडुलकर

सचिन तेंडूलकर... दिवसेंदिवस वाढत जाणारं कुतूहल-आदर। त्याला शब्दांत गुंफण्याचा हा प्रयत्न.

डोळ्यांत तुझ्या तो सूर्य उद्याचा जागा
की वचन दिले तू? ‘काय हवे ते मागा !’
ओलांडून अंतर दूर उभा तू तरीही
काळजात आपुल्या हा कुठला जडला धागा...?


तुज ठाऊक ना रे का तुज टाळी मिळते?
तुज माहीत ना रे सुख कुठेशी मिळते?
तू अबोल तरीही बोलतोस ना काही ?
कळणा-याला शब्दांवाचून कळते


तू थांब पहा ती नियती आली चालून
एकेक श्वास छातीत जरा घे ढवळून
तू तोल पुन्हा, कर असा नेमका वार
नियतीच्या हाती देत रहा तू हार


तू दिला मंत्र परी तुला नसावा ठावे
मैदान सोडूनी ना कधी पळूनी जावे
हे दूःख, वेदना, दाह आणि ही सल
ध्येयाच्या पुढती सारेच जणू चंचल


ही अस्सल कीर्ति अखंड तेवत राहो
हा झरा चांदणे आकाशीचे वाहो
तो देव तुला तव निष्ठा आंदण मागो
आयुष्य तुला तव शतकांइतके लाभो

कमलेश कुलकर्णी

Tuesday, March 01, 2011

अबब !


: सर आमच्या सरांची ईच्छा आहे की तुम्ही आमच्या वर्तमानपत्रासाठी लिहावंत.
: अरे पण मी तर गायक आहे. मला विशेष लिहिता येत नाही.
: अहो सर तसं विशेष काही नकोय. तुम्ही फक्त थोडे अनुभव सांगा. शब्दांकनाचं आम्ही बघू. तुमचं नाव असलं म्हणजे...! मानधन पण चांगलं मिळवून देऊ.
: मग ठिके। आपण एकदमच दोन महिन्याचे लेख तयार करून ठेऊ.


अब

: मॅडम... ? तुमचा छान फोटो लावू. मानधन.
: हो लिहीन की. इट्स माय प्लेझर.
: येस मॅडम। आधी अभिनय, मग ‘त्या’ प्रोग्रॅमसाठी सिंगिंग आणि आता लेखन. अ व्हेरी व्हर्सेटाईल पर्सनॅलिटी...! थॅंक्स.

अबब !

: सर मी चांगलं लिहू शकतो. कुठलाही इव्हेंट, घडामोडी, पॉलिटिक्स, लीटरेचर, कविता, चारोळ्या, जिंगल्स, स्क्रिप्ट्स, डायलॉग्स, एनिथिंग... एकदा संधी देऊन बघा न सर. प्लिज. अत्ता जे छापलं जातय त्यापेक्षा नक्कीच काहीतरी चांगलं आणि सकस लिहीन मी सर...
: ते ठिक आहे. चांगलं लिहितोस तर मग एखादा स्टेज शो बसव. कर्यक्रमांसाठी निवेदनं कर. पब्लिसिटी मिळव. आता खुप सिरीयसली लिखाणाचे-वाचनाचे दिवस नाहीयेत. काळाबरोबर चाल.
: पण सर... मी लिहितो... ते प्रोग्रॅम्स? सर प्लिज सर फक्त एकदाच...?
: अरे तुमच्यासारखे किती लोक असेच चांगले लिहितात. पण आंम्हाला काय फायदा? तू म्हणतोस तर मी एक गोष्ट करू शकतो. तुझं जे लिखाण आहे ते सबमीट कर. स्पेस मिळाली की टाकू. पण मानधन काही मिळणार नाही. शिवाय आमच्यासाठी काही सेलिब्रेटीजच्या लेखांचं शब्दांकन करावं लागेल. डन?
: ... ठिके सर. थॅंक्यू व्हेरी मच सर.

Friday, February 04, 2011

महात्मा जन्मा न येवो


पुढा-यांना कळो कविता
एक एक ओळ अनुभवताना
त्यांचाही होऊन जावो
एकनाथ नामदेव निवृत्ती तुकाराम
मग खुशाल त्यांचेच येवो राज्य
गल्ली ते दिल्ली


पोलिसांची काठी पडो ड्रम्स कीटवर
दबक्या पिचक्या रडक्या भेदरल्या भादरल्या
लोकांच्या कंठातून
जन्मा येवो संगित


मजूर वडारी गडी लोकांचे
बायसेप्स नि ट्रायसेप्सला मिळो
शरीर श्रौष्ठवाची ढाल
रस्ते इमारती पूल भिंतींवर
लावोत कोनशिला
राबत्या हातांच्या
त्यांच्या तळहाताच्या घट्ट्यांवर
रूळत राहो पुष्पगुच्छ


माणसाला माणूस कळो
विचारांची दहशत वाटो
कष्टाचा देव होवो
घामाचे तीर्थ
टीव्हीत शांतता येवो
जगण्यात तल्लीनता


माणूस म्हणून जन्मा येवो माणूस म्हणून मरो
या लोकी चुकूनही महात्मा जन्मा न येवो

Wednesday, February 02, 2011

अर्धी कविता

अर्धी कविता घेऊन
आलो घाई घाई
म्हंटले; "असू दे उद्यास
थोडी शिल्लक शाई"

अर्धी कविता भींतीवर
चिकटवली काल
अर्ध्या कवितेवर
चूकचूकली अवघी पाल

आता न ठावे कुठे
मिळावी कविता उरली
बघता बघता
पेनामधली शाईपण विरली

Friday, January 28, 2011

रस्ते


रस्ते बांधले
झाडं कापून
इवल्या पक्षांचं अंगण टाकून
अन् आकाशाला गवसणी घालायला निघालो आपण

किती लोक रस्ता धरतात
सकाळ होता होता
कितीही कोंडी झाली तरी
माणूस कोंडीत सापडत नाही रस्त्यावर
घरच्यासारखा
नि रस्ता मागे खेचत नाही
घरच्यासारखा
हा हा म्हणता
केवढी प्रगती झाली राव
तरी लोक रस्त्यावरच उतरू पाहताहेत
मैदानं सोडून

मिरवणूका वराती यात्रा अंतयात्रा
मोर्चा दंगली फटाके अश्रूधूर
शतपावली मॅरेथॉन धावपळ
खाणं पिणं थुंकणं
गप्पा टाळ्या कट्टा शिट्ट्या
पेपर बातम्या अफवा
शाळा दुकानं
सगळा संसार थाटला रस्त्यावर
काही संसार रस्त्यावर आले
ते निराळेच

तरी रस्तेच चुकत राहिले नेहमी
माणसांऐवजी
माणसं चुकलीच नाहीत राजे
वर चुकणा-याला रस्ताच दाखवला गेला शेवटी

इतक्या रस्त्यातही रस्तेच
सापडले नाहीत न काहींना
रस्त्यांने देऊ केलाच त्यांनाही एक कोपरा
आणि ज्यांना मिळाले रस्ते ते
रस्त्यावर येईनासे झाले

अजून कितीतरी नवे रस्ते
बांधायचे आहेत म्हणे यंदा

Wednesday, January 19, 2011

झाड

एक
आक्राळ विक्राळ
उंच सताड
भले भक्कम
झाड
होतं
झाड पाहून
इंटूकले चिंटूकले पिंटूकले
सब लोग
हबकले
त्तिथेच थबकले

एक जण म्हंटला;
“आम्ही सगळे उंच
झाड पण उंच
मग हे झाड आमचं”

आणखी एक म्हणे;
“झाड असतं निसर्गाचं
आम्हीपण निसर्गाचे म्हणून
हे झाडही आमचेच”

एक जण गरजला;
“याच्याच सावलीत जन्माला आलोय
तुमचा काय संबंध ???
तुम्ही जिथले तिथेच मरा...”

आणिक एक उठला;
“हे झाड हिर्व
माझी त्वचा हिर्वी
झाड माझंच”

त्यातही
एक जण सावधपणे
पडती फळे वेचत राहिला
एक जण कंटाळून
रंगीत फुले हूंगत बसला

पुढेशेंड्यापासून बुडख्यापर्यंत
डोक्यापासून चपलेपर्यंत
सगळेजण जमेल तसे
लढ लढ लढू लागले
थकले तेव्हा सगळ्यांनी
अंग झटकून
वेगळं केलं

तोवर झाड
विद्रुप झालं
काही फांद्या तुटल्या
तर काही सुकल्या
पाने गळून पाचोळली
निकाल काहीच लागला नाही
वाद कधी शमला नाही

पुढे
टूकार वादळ वा-यात
तेच झाड त्याच माणसांवर
उन्मळलं
झाडाखाली
सब लोग
एक गठ्ठा मातीमोल

दिवस सरले
पडल्या खोडाला
पडल्या पडल्याच पालवी फुटली
नवी पालवी नव्या लोकांनी
हूशारीने हेरून ठेवली

या आधीही
असंच झालं असावं
बहूदा
कारण पुढेही ते तसंच चालू राहिलं

Thursday, January 13, 2011

तो ६० इंचाचा माणूस


तो ६० इंचाचा
मा
णू

त्याने १०००
स्के अ र फ़ु ट
घ र
घे त लं

सोबत म्हणून
१ एकरचं
फ़ार्महाऊस


१२०
इं
चा
ची
कार
घेतली

तो पेग लार्ज घ्यायचा
त्याच्या हॅबीट्सही स्ट्रॉंग.
त्याचा टीव्ही ३२ इंची
फ्रिज ३०० लिटर्स
त्यानं त्याच्या लग्नात
बायकोच्या १० इंची

ळ्या

२८ इंची
मं


सू
त्र
घातलं
त्याची बायको मग त्याच्या घरी
आपलं घर म्हणून राहू लागली

तो बुटका वाटायचा पण
कपडे-परफ़्यूम ऊंची वापरायचा
त्यानं पडलेले दात सोन्यानं घडवले
त्याचं ऑफ़िस अर्ध्या तासावर
पण तो वर्ल्डटूर करून आला
त्याचं वाचन कमी
पण पुस्तकं जाडजूड घ्यायचा
पार्टी दिली तर जंगीच द्यायचा
एकदा तो त्याच्या
४ बाय ५ च्या
बा
थ रू

मधे
पा



रू

पडला आणि मेला


त्याची बायको माणसं पाहून
धाय मोकलून
रडली...
त्याची मुलं
आईलाआधारदेतम्हणाली
"जे व्हायचं होतं ते झालं"

त्याचे
ना
तू
मोठे
झा
ले
तेव्हा त्यांना आपल्य़ा
आजोबांनी
जन्मभर काय केलं?
असले प्रश्न पडले नाहीत.
त्याच्या नातवांनी
त्या ६० इंचाच्या
मा

सा
ची
त्याच्याच घरातली
१२ बाय ८ इंचाची तसबीर...
ह जा रो कि लो मी ट र्स लां बी च्या
पाणी
अटलेल्या
नदीत
सो डू न दि ली.

Wednesday, January 12, 2011

काळ

तोच सुर्य तोच चंद्र
तरी काळ बदलल्याच
जो तो म्हणत होता


मनं अधिक निरगट्ट आणि यंत्रे भलतीच
सेंसिटिव्ह झाली

स्वातंत्र्यसैनिक म्हणाले;
"स्वातंत्र्यानंतर खुपच मरगळ आली आयुष्याला"

टिव्हीमुळे फावला वेळच मिळत नसल्याचं
गृहिणी म्हणाल्या.

बहूसंख्यने लोक हळूहळू एकटे पडले

मसल पॉवर वाढलेल्या माणसांच्या भावना
वरचे वर दुखू लागल्या

स्थानिकांचा कल पाहून मल्टीनॅशनल कंपन्यांनी
गोमुत्रापासून दारूनिर्मिती केली

बघता बघता सगळे इतके मॅच्यूअर्ड झाले की
आध्यात्मावर कॉमेडी करू लागले

बाजारपेठा इतक्या विस्तारल्या की
औषधांपासून उपदेशांपर्यंतचे सगळे डोस
गरजांनुसार उपलब्ध झाले

खुल्या अर्थ व्यवस्थेत पैशाला
कुठं थांबावं कळेना झालं

विकासाच्या मुद्द्यावर राजकारणी मोडतोड करू लागले
आणि क्रांतिची वाट पहात समाज
कंटाळून झोपी गेला

सरते शेवटी जाणिवा बोथट झाल्याचं
सगळ्यांनाच ठळकपणे जाणवत राहिलं

Friday, January 07, 2011

डोळे

एकीचे डोळे: उगाचच हसरे.
मोहक पण स्वतःचे नसलेले
एकीचे डोळे: अगदी अबोल.
कुणी कुणाचे नसल्यागत
एकीचे डोळे: एकामागुन एक एकामागुन एक
प्रश्न घेऊन बसलेले
एकीचे डोळे: तजेल बिनधस्त आरपार
"घे टिपून" म्हणणारे

एकीचे डोळे: आखिव रेखिव सजग
शरीरासकट हलणारे
काहीतरी जाणवूनही
जाणवू न देणारे

एकीचे डोळे: हताश
आयुष्य हरवल्यासारखे

एकीचे डोळे: चुकार
बघायला लावूनही
पश्चातःप करून देणारे

एकीचे डोळे: आपल्यासारखेच
आपल्या भाषेत बोलणारे
म्हणून... रोज रोज अर्थांची वर्तुळे
रुं दा व त नेणारे
एकीचे डोळे: तिरळे.
आपलं काय
चूकतयच्या
भव-यात पडलेले
एकीचे डोळे: काळोखाचे.
उजाडणं-मावळणंच्या खेळापासून दूर
रस्त्याच्या या टोकापासून...
त्या टोकापर्यंतच्या प्रवासात
नसलेल्या दृष्टीत
प्राण टाकू पाहणारे
मा झे डो ळे: प्रत्येक डोळे आवर्जून पहात
दृष्टीआड करणारे

याही वाचा

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...